I.2. GENETYKA - NOŚNIK INFORMACJI GENETYCZNEJ - DNA, klasa VIII


Notatki z lekcji,  klasa VIII,
Temat 2: DNA - nośnik informacji genetycznej

         

!!! pomocne filmiki:
ODWRÓCONA LEKCJA

https://www.youtube.com/watch?v=jAqDC7VRfRA
WSTĘPNE INFORMACJE
Informacja genetyczna – zapis wszystkich cech dziedzicznych organizmu.
Nośnikiem informacji genetycznej jest DNA. Informacja jest w nim zapisana w postaci genów.

Gen – odcinek DNA, który zawiera informację o budowie białka lub RNA. Geny stanowią jedynie 2% całości DNA. Pozostałe odcinki nie kodują cech.
DNA – gen 1 – białko – cecha
             gen 2 – białko – cecha

BUDOWA DNA
DNA składa się z jednostek zwanych  NUKLEOTYDAMI.
Połączone nukleotydy tworzą nić.
DNA ma postać podwójnej, równoległej  nici, skręconej spiralnie. Jest to tzw. podwójna helisa.


BUDOWA NUKLEOTYDU
Składnikami nukleotydu są:
 - cukier – deoksyryboza
 - reszta kwasu fosforowego,
 - zasada azotowa – adenina A,  tymina T, cytozyna C,  guanina 






Sekwencja DNA 
Nukleotydy są w DNA połączone w ścisłej kolejności nazywanej sekwencją DNA   np. TAACTGCAG

Komplementarność zasad
Zasady azotowe w podwójnej nici tworzą zawsze określone pary. To dopasowanie nazywamy komplementarnością zasad.
Zasady tworzą pary:    A-T,  C-G
Sekwencja jednej nici wyznacza więc sekwencję drugiej.

CHROMOSOMY



Długość DNA w jednej komórce wynosi ok. 2m w związku z tym helisa musi być odpowiednio upakowana.
DNA zwija się za pomocą białek w grube włókno
(* białko i nawinięta na nie nić DNA tworzą nukleosom)


DNA w połączeniu z białkami nazywa się chromatyną.
Najbardziej upakowana postać chromatyny to chromosom.


DNA przyjmuje postać chromosomu tuż przed podziałem komórki.
Każdy gatunek ma określoną liczbę chromosomów. 
U człowieka jest ich 46 czyli 23 pary.

Obejrzyj!
Jak DNA zmienia się w chromosomy.
https://www.youtube.com/watch?v=7Hk9jct2ozY


Chromosom składa się z połączonych ze sobą połówek (każda ma dwa ramiona) zwanych chromatydami. Każda chromatyda zawiera jedna cząsteczkę DNA.  Miejsce w którym łączą się chromatydy nazywa się centromerem.



Kompletny zestaw chromosomów nazywamy kariotypem .

REPLIKACJA DNA
Replikacja to proces tworzenia kopii DNA. Replikacja odbywa się przed podziałem komórek. 



pomocne filmy: (wersja angielska)




Źródło:
Puls życia 8
grafika: google grafika

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

I.2. TKANKI ZWIERZĘCE klasa VI

II.2.3. BUDOWA I CZYNNOŚCI ŻYCIOWE ORGANIZMÓW - KOMÓRKA klasa V

II.1. PARZYDEŁKOWCE, klasa VI